Jaren geleden was het een bekende regel: als je hond ergens flink van schrikt, geef hem dan vooral geen aandacht en negeer hem volledig. Uw aandacht zou immers zijn angst kunnen bevestigen.

Tijden en inzichten veranderen. Gelukkig is er steeds meer aandacht voor een middenweg en hoeven we een hond die geschrokken is niet meer te negeren. We kunnen daar nuveel genuanceerder naar kijken. Het is juist niet het troosten en de aandacht die de hond als de beloning ziet, maar het is het verdwijnen van die specifieke prikkel wat belonend werkt.

Een hond die luid blaft tegen een voorbijrazende scooter. De scooter rijdt door en verdwijnt uit het zicht. Deze hond heeft één ding geleerd. “Ha, mijn geblaf heeft gewerkt! Ik heb mooi die enge, ronkende, bizarrre snelheidsmaniak weg geblaft. Yesss!” Bij succes wordt gedrag herhaald. Dus, deze hond heeft niets aan ‘negeren’. Dat leert hem niets. Wat hij wel geleerd heeft is dat hij het ‘wegblaffen’ vaker in zal zetten. Dat werkt immers wel.

Schrikken mag
Als uw pup ergens van schrikt, zoekt hij vaak oogcontact met u. Hij peilt als het ware uw reactie. Als hij dan ziet dat u rustig doorloopt, zal hij weten dat er niet zoveel aan de hand was. U reageert immers ook normaal en dus zal het er wel bij horen. Schrikken mag. Meestal herstelt je hond vrij snel en loopt hij lekker met je mee.

Maar uw pup kan ook zó schrikken, dat hij wil vluchten. Hij kan niet herstellen en is écht heel erg bang. Kan hij inderdaad wegvluchten, dan leert hij op dat moment dat vluchten effect heeft. Hij kan immers afstand nemen van dat waar hij bang voor is. Afstand nemen geeft succes. Hoe verder weg, hoe beter de hond zich voelt. In de dierenwereld is vluchten-voor-het-onbekende heel verstandig. Zo vergroot je je overlevingskansen. Het is alleen heel onhandig om voor alles te moeten vluchten, dan kom je niet aan eten toe of kan je rustig gaan slapen. En bovendien, uw pup zit meestal aan de lijn. Waar moet hij heen vluchten? Sterker nog, als je blijft staan kan je pup zelfs in paniek raken omdat hij niet weg kan.

Steun zoeken
Soms kiest uw pup ervoor om steun bij u te zoeken. Hij kruipt dicht achter uw benen. En dat is prima, u hurkt naast uw pup en drukt hem tegen uw been aan. Zo steunt u hem letterlijk en figuurlijk.

Neem bij extreme angst wel wat afstand, maar blijf dan staan en kijk samen naar de prikkel waar hij zo van schrok. Kan je dichterbij komen, onderzoek het samen en laat hem zien dat het niet zo erg was als hij dacht. Dat het weliswaar misschien een boel lawaai maakte, maar dat hij er eigenlijk geen nare consequenties van ondervindt. Leg er eventueel wat brokjes bij dat ‘enge’ ding zodat het ineens een heel andere associatie krijgt voor je hond.

Uw hond mag dus steun bij u komen zoeken. En u mag die steun aan uw hond geven. U móet die geven. Niet alleen bij pups en jonge honden, maar ook bij oudere honden. Een hond die ergens flink van schrikt bouwt een heleboel stress op. En honden die gestrest zijn, zijn op dat moment niet meer ontvankelijk voor enige vorm van leren. Als wij onze hond nu steunen, nemen wij hiermee zijn gevoelens van stress weg, en kunnen hem vervolgens leren dat er niets is om zo bang voor te zijn.

Uit onderzoek, uitgevoerd door dr. Matthijs Schilder van de Universiteit Utrecht, is het volgende naar voren gekomen;

• Als de hond het alleen moet uitzoeken, dan duurt het vaak langer voordat hij van de schrik hersteld is.
• Steunt de eigenaar zijn hond door hem tegen zich aan te houden en lichaamscontact te maken, dan heeft dit een positieve uitwerking op zijn angst en stressgevoelens.
• Gaat de eigenaar de hond aaien en spreekt hij hem troostend toe, dan neemt het gevoel van angst bij de hond af.

NB. De hond aaien terwijl de hond geen angst heeft maar de baas wél, kan betekenen dat de hond juist angstgedrag gaat vertonen om de prettige aandacht van het aanhalen te krijgen. De wereld op zijn kop. Bovendien duiken we dan weer veel dieper in de leerprincipes dan in dit artikel de bedoeling was.

Recent nog in de vakliteratuur
Pups van slechts twee maanden oud letten niet alleen op de sociale signalen van hun moeder maar ook op die van mensen. De pups waarvan de moeder zich ontspannen gedroeg in de nabijheid van de mysterieuze voorwerpen (tafelventilator met kleurrijke linten of een plastic die vreemde geluiden maakt dmv een verborgen luidspreker), waren eerder geneigd de objecten zelf te benaderen. Deze toename in zelfvertrouwen zag men ook terug bij de pups die naar een persoon keken die positief op de objecten reageerde. Er is blijkbaar een natuurlijke vertrouwensband tussen hond en mens, zo concludeerde Claudia Fugazza en haar onderzoeksteam in een recente studie (‘Family Dog project’ research team in Boedapest).